Ebook Raportu

W roku akademickim 2021/22 studiowało w Polsce 89 420 studentów zagranicznych ze 180 krajów, czyli o 4731 więcej niż rok wcześniej (wzrost o 5,6%). Szczegółową ich charakterystykę w podziale na kraje pochodzenia, uczelnie i kierunki studiów zawiera raport Studenci zagraniczni w Polsce 2022, który został opublikowany po raz 13. przez Fundację Edukacyjną Perspektywy – w ramach prowadzonego wspólnie z KRASP programu „Study in Poland”. Raport oparty jest na danych GUS i oprócz osób kształcących się na studiach kończących się dyplomem uwzględnia również studentów uczestniczących w co najmniej rocznych programach mobilnościowych, z Erasmusem+ na czele. Korzysta również z danych OECD, UNESCO i Project Atlas. W najbliższych dniach raport zostanie wysłany do uczelni uczestniczących w programie "Study in Poland".

Wyższe umiędzynarodowienie

Wzrost współczynnika umiędzynarodowienia, wynoszący 7,34%, wynika z tego, iż na polskich uczelniach studiuje więcej zagranicznych studentów, a łączna liczba studentów w Polsce utrzymuje się na podobnym poziomie (w roku akademickim 2021/22 studiowało w Polsce łącznie 1 218 166 osób – o 120 osób więcej niż w poprzednim roku i znacznie mniej niż w roku akademickim 2008/2009, kiedy na polskich uczelniach studiowało ponad 1,9 mln osób.

Dominującą grupę na uczelniach polskich stanowią studenci z Ukrainy i Białorusi. W roku akademickim 2021/22 roku naukę w Polsce pobierało 36 011 Ukraińców oraz 11 075 Białorusinów. To kolejny wzrost liczby studentów z Białorusi, natomiast od trzech lat nieznacznie spada liczba studentów z Ukrainy. Dużą rolę odgrywa dla nich przynależność Polski do Unii Europejskiej, a także podobieństwo kultur naszych krajów.

Wysoka jakość kształcenia to kryterium istotne również dla innych nacji, które decydują się na studia w Polsce. Wśród nich są Turcy, którzy zajmują trzecią pozycję pod względem liczby studiujących obcokrajowców w Polsce (2854) oraz Hindusi (2449). W ubiegłym roku ich liczba wzrosła odpowiednio o 291 i 476 osób.

Do Polski na studia przyjechało mniej studentów z Chin (1471) i Tajwanu (805) niż przed rokiem. Natomiast w porównaniu z poprzednim rokiem znacząco wzrosła liczba studentów z Kazachstanu (1725), Azerbejdżanu (1814) i z Uzbekistanu (2141). Kierunek medyczny wybierają w Polsce najczęściej studenci ze Szwecji (771), z Norwegii (1427) i ze Stanów Zjednoczonych (700). W roku akademickim 2021/2022 po raz pierwszy na polskich uczelniach rozpoczęli studia studenci z Mariany Północnej, Bermudów i Curaçao.

Studia stacjonarne podjęło 77,2 tys. cudzoziemców (86,4%), a blisko jedna trzecia wszystkich cudzoziemców (29,5 tys.) wybrała uczelnie w województwie mazowieckim.

Wśród 15,7 tys. absolwentów cudzoziemców najwięcej osób (podobnie jak w przypadku studentów) pochodziło z Ukrainy (49,3%), Białorusi (10,1%) i Indii (4,6%). Ponad połowę absolwentów cudzoziemców stanowiły kobiety (56,4%). Studia stacjonarne ukończyło 89,2% cudzoziemców, a najwięcej osób ukończyło studia na kierunkach z grupy biznes, administracja i prawo (32,4% ogólnej liczby absolwentów cudzoziemców).

Perspektywiczne rynki

W tym roku, podobnie jak w poprzednim, znacznie wzrosła liczba studentów z Afryki. Prawdopodobnie jest to efekt nauki zdalnej, która upowszechniła się w 2020 roku w związku z pandemią COVID-19. Jeśli na uczelniach nadal będzie można studiować w tym trybie, należy spodziewać się dalszego wzrostu liczby studentów z tego regionu. Obserwowana jest szybka tendencja wzrostowa, jeżeli chodzi o studentów z Etiopii, Rwandy i Zimbabwe. Obecnie w Polsce studiuje odpowiednio 986, 789 i 2425 osób z tych krajów.

Przyszłościowym rynkiem dla polskich uczelni staje się Uzbekistan. W roku akademickim 2021/22 kształciło się w Polsce 2141 studentów z tego kraju, o 595 osób więcej niż rok wcześniej.

W roku akademickim 2021/22 o 28% (do 1814 osób) wzrosła liczba studentów z Azerbejdżanu. Pięć lat wcześniej na polskich uczelniach studiowało tylko 281 studentów z tego kraju. Podobnie jest ze studentami z Kazachstanu, których liczba od 2016 roku wzrosła z 674 do 1725 osób.

Kontekst światowy

Na świecie ponad 6,4 milionów studentów uczy się poza granicami swojego kraju. To dwukrotnie więcej niż w 2008 roku. Najwięcej studentów z zagranicy studiuje w krajach OECD, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii i Francji.

Mimo wzrostu liczby studentów zagranicznych w ciągu ostatnich lat, w Polsce wciąż uczy się procentowo mniej studentów niż w najbardziej rozwiniętych krajach OECD, czy nawet w Chinach. Więcej studentów zagranicznych studiuje także u naszych sąsiadów: w Czechach, na Węgrzech, Słowacji, czy Litwie. Polska pozostaje wciąż jednym z najmniej umiędzynarodowionych krajów Unii Europejskiej i OECD.

Studenci są bardziej skłonni do przekraczania granic, aby kontynuować studia w krajach, w których osiągają bardziej zaawansowane poziomy edukacji. Studenci mobilni na arenie międzynarodowej stanowią tylko 5% studentów studiów licencjackich, ale średnio 14% proc. studentów studiów magisterskich i 24% doktorantów w krajach OECD.

Aż 31 proc. mobilnych studentów szkół wyższych studiuje w obszarze nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM). Jest to większy odsetek niż wśród studentów krajowych w wielu państwach, gdzie wskaźnik ten oscyluje w granicach 23%.

Wybór miejsca studiowania, dokonywany przez studentów zagranicznych, pokazuje również duże znaczenie bliskości kulturowej i językowej. Przykładowo, średni udział studentów zagranicznych z Ameryki Łacińskiej w krajach OECD wynosi zaledwie 6%. Jednak w krajach OECD Ameryki Łacińskiej studenci z regionu stanowili średnio ponad 75% wszystkich mobilnych studentów, od 43% w Meksyku do 91% w Chile. Podobnie jest w Austrii, Kolumbii, Kostaryce, Grecji, Indonezji, Polsce i Słowacji – w 2020 roku ponad 55% studentów zagranicznych pochodziło z krajów sąsiadujących.